-
1 белгілі
известный, знакомый, приметный, заметныйбелгілі болғандай еді — кажется, все было ясно
-
2 орын
точка (1. геометрияның негізгі ұғымы - екі тік сызықтың қиылысқан жері, 2. кеңістіктегі, қайсы бір телімдегі, беттегі белгілі бір орын, 3. бір нәрсе орналасқан, жайғасқан орын, жер, бір күйдегі заттек екінші күйге ауысатын шек) -
3 Ұлттық банкінің атқарымдары мен өкілеттіктері
Ұлттық банк:
Национальный банк:
- республикадағы мемлекеттік ақша-несие саясатын жүргізеді;
- проводит государственную денежно-кредитную политику в республике;
- айналыстағы ақша массасының көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар шығарады;
- эмитирует ценные бумаги путем регулирования объема массы в обращении;
- Үкіметтің мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады, Ұлттық банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;
- участвует в обслуживании государственного долга правительства, обслуживает государственный долг Национального банка;
- мыналарға:
- выдает разрешение:
- банкілердің ашылуына, олардың ерікті түрде қайта ұйымдастырылуына және таратылуына;
- на открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию;
- Қазақстан аумағында банкілердің, ал республика аумағынан тыс жерлерде резидент-банкілердің филиалдары мен өкілдіктерінің ашылуына (олардың қосылуына);
- на открытие филиалов (их слияние) и представительств банков на территории Казахстана, а для банков-резидентов – вне территории республики;
- жеке және заңды тұлғалардың банкіге ірі қатысушы және банк холдингі мәртебесін алуына;
- на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
- банкілердің бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асырушы ұйымдардың жарғылық капиталына қатысуына;
- на участие банков в уставном капитале организаций, осуществляющих профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг;
- бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін банкілерге лицензиялар беруіне рұқсат береді;
- на выдачу банкам лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
- банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға лицензия береді;
- выдает лицензии на осуществление отдельных видов банковских операций;
- банкілердің бағалы қағаздар эмиссияларының аңдатпаларын мемлекеттік тіркеуге дейін міндетті сараптаудан өткізеді, оларға енгізілетін өзгерістерді келіседі;
- проводит обязательную экспертизу проспектов эмиссий ценных бумаг банков до их государственной регистрации, согласование изменений к ним;
- банкілердің бағалы қағаздарды шығару және орналастыру қорытындылары туралы есеп, құрылтай құжаттары бойынша тұжырым береді;
- дает заключение по отчету об итогах выпуска и размещения ценных бумаг банками, учредительным документам;
- банкінің құрылтай құжаттарына өзгертулер енгізуге, оларды қайта тіркеуге, банкінің басшы қызметтерін тағайындауға (сайлауға) келісім береді;
- дает согласие на внесение изменений в учредительные документы банка, их перерегистрацию, назначение (избирание) руководящих работников банка;
- банкілердің қызметін, ерікті не мәжбүрлі түрде таратылатын банкілердің тарату комиссияларының қызметін бақылайды және қадағалайды;
- осуществляет контроль и надзор за деятельностью банков, за деятельностью ликвидационных комиссий, добровольно и принудительно ликвидируемых банков;
- банкілерге пруденциялық нормативтерді, банк капиталының белгілі бір күнгі мөлшерін белгілейді;
- устанавливает банкам пруденциальные нормативы, размер капитала банка на определенную дату;
- республикадағы несиелер бойынша сыйақы (мүдде) мөлшерлемесін реттейді;
- осуществляет регулирование ставок вознаграждения (интереса) по кредитам в республике;
- республикада төлемдерді төлеу және ақша аудару тәртібін, жүйесі мен нысанын айқындайды;
- определяет порядок, систему и форму осуществления платежей и переводов денег в республике;
- банкілердің арасында теңге түріндегі ақшаның уақтылы және үздіксіз аударылуын қамтамасыз ететін төлем жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастырады;
- организует функционирование платежной системы, обеспечивающей своевременное и бесперебойное проведение переводов денег между банками в тенге;
- республикадағы валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады;
- осуществляет валютное регулирование и валютный контроль в республике;
- банк қызметі, есебі, төлем төлеу, ақша аудару, заңнамалық құжаттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша барлық банкілер мен олардың қызметін пайдаланушылар үшін орындалуы міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады;
- издает обязательные для исполнения всеми банками и их клиентами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, учета, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций в пределах полномочий, определенных законодательными актами;
- нормативтік-құқықтық актілердің сақталуын қадағалайды;
- осуществляет надзор за соблюдением нормативно-правовых актов;
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, банкілердің бухгалтерлік есебінің стандарттарын белгілейді;
- по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан устанавливает стандарты бухгалтерского учета банков;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді есептеу, сақтау, тасымалдау және инкассолау ережелерін белгілейді;
- устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді тасымалдауға, сақтауға және инкассолауға қатысады;
- участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации наличных банкнот и монет;
- банкноттар мен мәнеттердің сақтық қорын құрады;
- создает резервные фонды банкнот и монет;
- республика банкілерінің жиынтық теңгерімін және өзінің теңгерімін жасап, тұрақты түрде жариялайды;
- составляет и регулярно публикует сводный баланс банков республики и собственный баланс;
- елдің есептік төлем теңгері-мін қалыптастырады;
- формирует отчетный платежный баланс страны;
- төлем теңгерімі көрсеткіштерінің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болжамды бағалануын әзірлеуге қатысады;
- участвует в разработке краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозных оценок показателей платежного баланса;
- мемлекеттік кепілдіктері жоқ беймемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша шарттарды тіркеп, мониторингін жүзеге асырады;
- осуществляет регистрацию и мониторинг договоров по негосударственным внешним займам, не имеющим государственных гарантий;
- елдің жалпы сыртқы борышының бағасын қалыптастырады;
- формирует оценку валового внешнего долга страны;
- республикадағы банк жүйесі үшін кадрлар даярлауға қатысады;
- участвует в осуществлении подготовки кадров для системы банков в республике;
- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бірыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетеді;
- обслуживает единый казначейский счет Министерства финансов Республики Казахстан;
- Ұлттық банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес вексельдерді қайта есептейді.
- осуществляет переучет векселей в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка.
Казахско-русский экономический словарь > Ұлттық банкінің атқарымдары мен өкілеттіктері
-
4 Ұлттық банкінің атқарымдары мен өкілеттіктері
Ұлттық банк:
Национальный банк:
- республикадағы мемлекеттік ақша-несие саясатын жүргізеді;
- проводит государственную денежно-кредитную политику в республике;
- айналыстағы ақша массасының көлемін реттеу жолымен бағалы қағаздар шығарады;
- эмитирует ценные бумаги путем регулирования объема массы в обращении;
- Үкіметтің мемлекеттік борышына қызмет көрсетуге қатысады, Ұлттық банкінің мемлекеттік борышына қызмет көрсетеді;
- участвует в обслуживании государственного долга правительства, обслуживает государственный долг Национального банка;
- мыналарға:
- выдает разрешение:
- банкілердің ашылуына, олардың ерікті түрде қайта ұйымдастырылуына және таратылуына;
- на открытие банков и их добровольную реорганизацию и ликвидацию;
- Қазақстан аумағында банкілердің, ал республика аумағынан тыс жерлерде резидент-банкілердің филиалдары мен өкілдіктерінің ашылуына (олардың қосылуына);
- на открытие филиалов (их слияние) и представительств банков на территории Казахстана, а для банков-резидентов – вне территории республики;
- жеке және заңды тұлғалардың банкіге ірі қатысушы және банк холдингі мәртебесін алуына;
- на приобретение физическими и юридическими лицами статуса крупного участника банка и банковского холдинга;
- банкілердің бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асырушы ұйымдардың жарғылық капиталына қатысуына;
- на участие банков в уставном капитале организаций, осуществляющих профессиональную деятельность на рынке ценных бумаг;
- бағалы қағаздар нарығында кәсіптік қызметті жүзеге асыру үшін банкілерге лицензиялар беруіне рұқсат береді;
- на выдачу банкам лицензии на осуществление профессиональной деятельности на рынке ценных бумаг;
- банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыруға лицензия береді;
- выдает лицензии на осуществление отдельных видов банковских операций;
- банкілердің бағалы қағаздар эмиссияларының аңдатпаларын мемлекеттік тіркеуге дейін міндетті сараптаудан өткізеді, оларға енгізілетін өзгерістерді келіседі;
- проводит обязательную экспертизу проспектов эмиссий ценных бумаг банков до их государственной регистрации, согласование изменений к ним;
- банкілердің бағалы қағаздарды шығару және орналастыру қорытындылары туралы есеп, құрылтай құжаттары бойынша тұжырым береді;
- дает заключение по отчету об итогах выпуска и размещения ценных бумаг банками, учредительным документам;
- банкінің құрылтай құжаттарына өзгертулер енгізуге, оларды қайта тіркеуге, банкінің басшы қызметтерін тағайындауға (сайлауға) келісім береді;
- дает согласие на внесение изменений в учредительные документы банка, их перерегистрацию, назначение (избирание) руководящих работников банка;
- банкілердің қызметін, ерікті не мәжбүрлі түрде таратылатын банкілердің тарату комиссияларының қызметін бақылайды және қадағалайды;
- осуществляет контроль и надзор за деятельностью банков, за деятельностью ликвидационных комиссий, добровольно и принудительно ликвидируемых банков;
- банкілерге пруденциялық нормативтерді, банк капиталының белгілі бір күнгі мөлшерін белгілейді;
- устанавливает банкам пруденциальные нормативы, размер капитала банка на определенную дату;
- республикадағы несиелер бойынша сыйақы (мүдде) мөлшерлемесін реттейді;
- осуществляет регулирование ставок вознаграждения (интереса) по кредитам в республике;
- республикада төлемдерді төлеу және ақша аудару тәртібін, жүйесі мен нысанын айқындайды;
- определяет порядок, систему и форму осуществления платежей и переводов денег в республике;
- банкілердің арасында теңге түріндегі ақшаның уақтылы және үздіксіз аударылуын қамтамасыз ететін төлем жүйесінің жұмыс істеуін ұйымдастырады;
- организует функционирование платежной системы, обеспечивающей своевременное и бесперебойное проведение переводов денег между банками в тенге;
- республикадағы валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады;
- осуществляет валютное регулирование и валютный контроль в республике;
- банк қызметі, есебі, төлем төлеу, ақша аудару, заңнамалық құжаттарда белгіленген өкілеттіктер шегінде валюталық операцияларды жүзеге асыру мәселелері бойынша барлық банкілер мен олардың қызметін пайдаланушылар үшін орындалуы міндетті нормативтік құқықтық актілер шығарады;
- издает обязательные для исполнения всеми банками и их клиентами нормативные правовые акты по вопросам банковской деятельности, учета, платежей и переводов денег, осуществления валютных операций в пределах полномочий, определенных законодательными актами;
- нормативтік-құқықтық актілердің сақталуын қадағалайды;
- осуществляет надзор за соблюдением нормативно-правовых актов;
- Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігімен келісе отырып, банкілердің бухгалтерлік есебінің стандарттарын белгілейді;
- по согласованию с Министерством финансов Республики Казахстан устанавливает стандарты бухгалтерского учета банков;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді есептеу, сақтау, тасымалдау және инкассолау ережелерін белгілейді;
- устанавливает правила учета, хранения, перевозки и инкассации наличных банкнот и монет;
- нақты банкноттар мен мәнеттерді тасымалдауға, сақтауға және инкассолауға қатысады;
- участвует в обеспечении перевозки, хранении и инкассации наличных банкнот и монет;
- банкноттар мен мәнеттердің сақтық қорын құрады;
- создает резервные фонды банкнот и монет;
- республика банкілерінің жиынтық теңгерімін және өзінің теңгерімін жасап, тұрақты түрде жариялайды;
- составляет и регулярно публикует сводный баланс банков республики и собственный баланс;
- елдің есептік төлем теңгері-мін қалыптастырады;
- формирует отчетный платежный баланс страны;
- төлем теңгерімі көрсеткіштерінің қысқа мерзімді, орта мерзімді және ұзақ мерзімді болжамды бағалануын әзірлеуге қатысады;
- участвует в разработке краткосрочных, среднесрочных и долгосрочных прогнозных оценок показателей платежного баланса;
- мемлекеттік кепілдіктері жоқ беймемлекеттік сыртқы қарыздар бойынша шарттарды тіркеп, мониторингін жүзеге асырады;
- осуществляет регистрацию и мониторинг договоров по негосударственным внешним займам, не имеющим государственных гарантий;
- елдің жалпы сыртқы борышының бағасын қалыптастырады;
- формирует оценку валового внешнего долга страны;
- республикадағы банк жүйесі үшін кадрлар даярлауға қатысады;
- участвует в осуществлении подготовки кадров для системы банков в республике;
- Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бірыңғай қазынашылық шотына қызмет көрсетеді;
- обслуживает единый казначейский счет Министерства финансов Республики Казахстан;
- Ұлттық банкінің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес вексельдерді қайта есептейді.
- осуществляет переучет векселей в соответствии с нормативными правовыми актами Национального банка.
Қазақ-орыс анықтағыш-тілашар банктік жүйенің жұмыскерлерінің > Ұлттық банкінің атқарымдары мен өкілеттіктері
-
5 жөндеу
Мынау қондырғы (машина) жұмыс істемейді.
Эта установка (машина) не работает.
Жедел жөндеуді сұраймыз, өйткені бұл қондырғының қаңтарылып тұрғанына екі ай болды.
Просим срочно произвести ремонт, так как эта установка простаивает уже два месяца.
Іске қосу кезінде қондырғы төлқұжат тәртібімен жұмыс істеді.
Во время пуска установка работала на паспортных режимах.
Сонан соң пайдаланудың бастапқы кезеңінде ақаулар анықталып, автоматты пайдалану жөніндегі нұсқаулыққа сай пайдалануға мүмкіндік бермеді.
Затем в начальный период эксплуатации выявились дефекты, которые не позволили использовать автомат в соответствии с инструкцией по эксплуатации.
Ақаулар автоматтың электр бөлігінде анықталды.
Выявились дефекты в электрической части автомата.
Біздің мамандардың пікірінше, прибор одан әрі пайдалануға жарамсыз.
По мнению наших специалистов прибор к дальнейшей эксплуатации непригоден.
Біз сіздерден кепілдікті жөндеу жүргізуді сұрағымыз келеді.
Мы хотели бы просить вас о проведении гарантийного ремонта.
Құрметті әріптестер! Сіздер жөндеуді өз беттеріңізше жүргізіп, кепілмөрді бұзғансыздар.
Уважаемые коллеги! Вы произвели ремонт самостоятельно и нарушили пломбы.
Бұл орайда приборға кепілдіктен айрылдыңыздар.
При этом вы потеряли гарантию на прибор.
Кепілдікті мерзім осыдан екі ай бұрын өткен.
Гарантийный срок истек уже два месяца назад.
Кепілдікпен жөндеудің барлық жағдайларын тексереміз.
Все случаи гарантийного ремонта мы проверим.
Ақаулы тораптар кепілдікті жөндеу шеңберінде ауыстырылады.
Замена дефектных узлов будет произведена в рамках гарантийного ремонта.
Қосалқы бөлшектердің кепілдікті жиынтықтамаларын пайдалану туралы мәліметтер беруді сұраймыз.
Просим представить сведения об использовании гарантийных комплектов запасных частей.
Бізге зауыттағы ақаулы машинаны қайта қарап, бөлшектеуге жазбаша өтінім керек.
Нам нужна письменная заявка на осмотр и демонтаж дефектной машины на заводе.
Біз... келдік.
Мы прибыли произвести...
- текущий ремонт.
Профилактикалық тұрғыдан қарау мен ағымдағы жөндеуді біздің кәсіпорындардың шеберлері кепілдікті қызмет көрсету кестесі бойынша жүргізеді.
Профилактический осмотр и текущий ремонт производятся по графику гарантийного обслуживания монтерами нашего предприятия.
Күрделі жөндеу үш жылда бір рет жүргізіледі.
Капитальный ремонт производится один раз в три года.
Ақаулы машинаны көрсетіңізші.
Покажите, пожалуйста, дефектную машину.
Мына машинаны (жұмыс істеп тұрған) көрсетіңізші.
Покажите, пожалуйста, эту машину (в работе).
Ақаулы машина бөлшектелді.
Дефектная машина была разобрана.
Машинаның... бөлігі бұзылған.
В машине неисправна... часть.
- электрлі
Реле жұмыс істемейді.
Реле не срабатывает.
Машинаның... сенімсіз.
В машине не надежны...
- ажыратып қосқыштары,
- платы
- электродвигатели.
Сізде машинаның (прибордың) кепілдігі бар болғандықтан, біз бұзылған жерін жөндейміз немесе ақаулы тораптар мен бөлшектерді ауыстырамыз.
Поскольку у вас есть гарантия на машину (прибор), мы устраним неисправность или заменим дефектные узлы и детали.
Қанекей, қосалқы бөлшектерге қатысты барлық мәселелерді анықтап алайық.
Давайте выясним все вопросы, касающиеся запасных частей.
Бізде қосалқы бөлшектер жоқ. Біз оларды жеткізуші-зауыттан сұратып алдыруға тиіспіз.
У нас нет запчастей. Мы должны запросить их у завода-поставщика.
Қосалқы бөлшектердің тұрақты түрде жеткізіліп тұруы мақсатымен сіздер бізге олар үшін тиісті өтінім беруге тиіссіздер.
В целях регулярной поставки запчастей вы должны были дать нам соответствующую заявку на них.
Біз сіздерге қажетті қосалқы бөлшектердің саны мен сұрыпталымы көрсетілген тізімдерін (тізімтобын) тапсырдық қой.
Мы уже передали вам списки (каталоги) необходимых запчастей с указанием их количества и ассортимента.
Біз істен шыққан бөлшектердің орнына жаңаларын жіберуді сұраймыз.
Мы просим прислать нам детали взамен выбывших из строя.
Қосалқы бөлшектер дер кезінде жеткізілді.
Поставки запчастей были произведены вовремя.
Қосалқы бөлшектер салынған жөнелтімдер зауытта (қоймада) тұр ғой.
Посылки с запчастями уже находятся на заводе (складе).
Біз барлық қосалқы бөлшектерді жұмсап қойдық.
Все запчасти нами уже израсходованы.
Біз қосалқы бөлшектерді өз зауытымызда дайындауға мәжбүр болдық.
Мы вынуждены изготовлять запчасти на своем заводе.
Машиналарға конструкциялық өзгертулер енгізілді, соның салдарынан қосалқы бөлшектер бірін-бірі ауыстырушылық қасиетінен айрылды.
В машины были внесены конструктивные изменения, вследствие которых запасные части потеряли взаимозаменяемость.
Біз сіздерден техникалық қызмет көрсетуге ықпал ететін барлық техникалық өзгертулер жайында уақытылы хабардар етулеріңізді сұраймыз.
Мы просим вас своевременно информировать нас о всех технических изменениях, влияющих на техническое обслуживание.
Бізге бұйымдарыңыздағы өзгертулер жайында ақпараттық материалдар жіберіңіздерші.
Пришлите нам, пожалуйста, информационные материалы об изменениях в ваших изделиях.
Жеткізілген машиналардың біліксіз қызмет көрсетуден болатын істен шығуының алдын алу үшін бізге... керек.
Для предупреждения выхода из строя поставленных машин, происходящего от неквалифицированного обслуживания, нам нужны...
- технические консультации.
Біз... осы кезге дейін алған жоқпыз.
До сих пор мы не получили...
- схемы машины и план автоматики.
Пайдалану жөніндегі нұсқаулық екі тілде жазылған.
Инструкция по эксплуатации имеется на двух языках.
Бізге жөндеу жөніндегі нұсқаулықтың елу данасын жіберулеріңізді сұраймыз.
Просим передать нам пятьдесят экземпляров инструкции по ремонту.
Машина мұқият күтімді қажет етеді.
Машина нуждается в тщательном уходе.
Машина дұрыс қызмет көрсетілмеу салдарынан істен шыққан. Мұндай жағдайдан құтылу үшін біз сіздің зауыттағы мамандарды оқытуды ұйымдастыру туралы уағдаласуымыз керек. Біздің қызмет көрсетуші қызметкерлердің тарапынан салақтық орын алғанын ашық мойындауымыз керек.
Машина вышла из строя из-за неправильного обслуживания. Во избежание подобных случаев, нам нужно договориться об организации обучения специалистов на вашем заводе. Нужно откровенно признать, что имели место случаи халатности со стороны нашего обслуживающего персонала.
Бұл мынадан көрініп тұр...
Это видно по тому, что...
- кейбір бөлшектер әлі қоймада тұр, ал олар цехта болуға тиіс еді
- некоторые детали еще находятся на складе, а они должны быть уже в цехе
- тораптар мен бөлшектер салынған жәшіктер ашық аспан астында сақтаулы.
- ящики с узлами и деталями хранятся под отрытым небом.
Жәшіктердің үй-жайда сақталуға тиіс екені сізге белгілі ғой.
Вам же известно, что ящики должны храниться в помещении.
Машина жөнделіп те қойды.
Машина уже отремонтирована.
Прибор жұмыс істеуге жарамды күйде.
Прибор находится в рабочем состоянии.
Прибор қайтадан мүлтіксіз жұмыс істеп тұр.
Прибор снова работает безукоризненно.
Зақымдалған жерін жою көп уақытты алады.
Устранение повреждения займет много времени.
Бұл ретте ірі жөндеу қажет.
В этом случае необходим крупный ремонт.
Қосалқы бөлшектердің жетіспеуі себепті жөндеуді тоқтатуға тура келді.
Из-за нехватки запасных частей ремонт пришлось прервать.
Бұл машинада ақаулар көп, сондықтан оны жөндеу мүмкін емес.
В этой машине много дефектов, ее невозможно отремонтировать.
Бұл приборға біліктілікпен жан-жақты сараптама жасау қажет.
Этот прибор необходимо подвергнуть всесторонней квалифицированной экспертизе.
Бізге барлық ақауы сипатталған сараптама актісін жіберіңіздер.
Передайте нам акт экспертизы с описанием всех дефектов.
Жөндеуді өз күштеріңізбен біздің есебімізден жүргізуді сұраймыз.
Просим произвести ремонт своими силами за наш счет.
* * * -
6 жұмыс орны
рабочее место (жұмыс жасалатын орын, ондағы өндіріс құрал-жабдығы, белгілі бір кәсіптегі жұмыскердің еңбек атқарымын жүзеге асыруға бейімделген еңбек құралдары) -
7 һашия
См. также в других словарях:
орын сатпақ — (Рес., Омбы) белгілі бір шарт қойысып, ұтқан жағдайда қалаған адамның қасынан орын алуға құқы болатын ойынның бір түрі … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
ақсүйек — зат. Қазақтың ежелгі ұлттық ойыны, айлы түнде ойналады. Ойын бастаушы әуелі бір қу сүйекті (жылқының бақай сүйегін, ол болмаса қойдың жілігін, жауырынын не жамбасын) тауып әкеледі де, оны ойынға қатысушыларға көрсетіп, белгілеп алады. Бұдан соң… … Қазақ дәстүрлі мәдениетінің энциклопедиялық сөздігі
тәуліктік нарядты тарату — (Развод суточного наряда) күнделікті уақыт бойынша полк кезекшісі атқаратын міндет. Бұл күндік нарядтағы ішкі қарауылдардың, жекеленген күзету постыларының, кезекшілер және басқалардың қызметке даярлығын тексеру үшін қолданылады. Таратуға 10 мин… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
пост — (франц. poste, лат. positus қойылған) 1) сақшыға күзету және қорғау үшін тапсырылғандардың барлығы, сондай ақ ол өз міндеттерін орындайтын орын немесе жергілікті жер аумағы. Қазақстан Республикасы Қарулы Күштерінде посты ұйымдастыру және… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
сөре — 1 (Алм.: Кег., Шел.) қарақшы, белгіленген жер. Көкбуырыл с ө р е г е жетпей ақ жұрт шулап қоя берді (Алм., Кег.). С ө р е г е тым болмаса бес он минут бұрын барып, балаларды тосып алып, кім қанша уақытта келгендігін белгі соғу керек (Б. Соқ., 16… … Қазақ тілінің аймақтық сөздігі
дабыл — (Тревога) 1) әскери бөлімшенің (бөлімнің, құраманың) белгіленген мерзімде толық жауынгерлік дайындықта болуы және алдын ала жоспарланған шепке (орын, жер) орналасуы үшін берілетін шартты (ракета, сирена, горн арқылы) белгі. 2) жергілікті жердегі… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Мәдениет — (лат. «cultura» өндеу, егу, тәрбиелеу, дамыту) адамдардың әлеуметтік болмысты (өмірді, тұрмысты) сақтау мен жаңарту жөніндегі қызметі және осы қызметтің жемістері мен нәтижелері. Әлеуметтік болмыс адамсыз тірлік етпейді, оның табиғаттан… … Философиялық терминдердің сөздігі
атысты ұйымдастыру — (Организация огня) қарсыласты жою үшін атысты тиімді қолдану мақсатымен жүргізілетін ұйымдастыру шараларының жиынтығы. А.ұ ға – барлаушылардан түскен мәліметтерді пайдалану, атыс маневрін қолдану, атыс міндеттерін белгілеу, атысты жүргізу үшін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
бақылау-өткізу пункті — (Контрольно пропускной пункт (КПП)) 1) тиісті құжаттар бойынша белгіленген тәртіппен адамдар мен көліктерді өткізетін, сондай ақ әскери бөлімнің, мекеменің немесе белгілі бір ауданның аймағына (аймағынан) материалдық құралдарды кіргізудің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
БӨП — (Контрольно пропускной пункт (КПП)) 1) тиісті құжаттар бойынша белгіленген тәртіппен адамдар мен көліктерді өткізетін, сондай ақ әскери бөлімнің, мекеменің немесе белгілі бір ауданның аймағына (аймағынан) материалдық құралдарды кіргізудің… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
радиациялық жағдайды анықтау мен бағалау — ядролық жарылыстың зақымдаушы факторларының ішінде жерді радиоактивтік зақымдау ерекше орын алады. Ол жарылыс болған жерге шектесетін аудандарды ғана емес, сонымен қатар ондаған, тіпті жүздеген километр қашықтықтағы жерлерді зақымдауы мүмкін және … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
